УРУБИИКИ диэн сиртэн ылыллыбыт
Сэтинньи 30 диэн Григориан халандаарыгар сыл 334-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 335-c күнэ). Сыл бүтүө 31 күн баар.
Бэлиэ күннэр
- Саха Өрөспүүбүлүкэтэ
Саха Өрөспүүбүлүкэтэ — Хомус күнэ
- Аан дойдуга информация көмүскэлин күнэ. 1988 сыллаахтан көмпүүтэри уонна онно харалла сытар информацияны көмүскүүр ирдэнэрин туһунан дьоҥҥо санатаары бэлиэтэнэр
- ХАЭ
ХАЭ — Ахтыы күнэ
- Барбадос
Барбадос — Тутулуга суох буолуу күнэ (Британияттан, 1966)
- Бенин
Бенин — Дойду күнэ
- Израиль
Израиль — Дьэбирийэдэри арааб дойдуларыттан уонна Ираантан үүрүү күнэ
- Соҕуруу ЙеменСоҕуруу Йемен — Тутулуга суох буолуу күнэ (Британияттан, 1967)
- Украина
Украина — Украина сэбилэниилээх күүстэрин Радиотехническай сэриилэрин күнэ
- Пилипиин
Пилипиин — Бонифасио күнэ
- ШотландияШотландия — Сибэтиэй Андрей күнэ
- Соҕуруу Африка
Соҕуруу Африка — Регина Мунди күнэ
Түбэлтэлэр
- 1700 — Бүөтүр I уонна швед хоруола Карл XII сэриилэрэ Наарва таһыгар кыргыспыттар. Нуучча сэриитэ элбэх ахсааннаах эрээри дисциплината мөлтөх, сэбэ-сэбиргэлэ тиийбэт буолан аҕыйах ахсааннаах эрээри толору бэрээдэктээх швед аармыйатыттан кыайтарбыт. Түөрт сылынан Бүөтүр I саҥа аармыйата Наарваны ылбыта.
- 1853 — Синоптааҕы кыргыһыы: Хара муоратааҕы Арассыыйа флота Осмаан флотун пуорка турдаҕына саба түһэн урусхаллаабыт. Баарыстаах флоттар бүтэһик кыргыһыыларынан ааҕыллар.
- Владимир Арсеньев 1906 сыллааҕы Сихотэ-Алиҥҥа бастакы эспэдииссийэтэ түмүктэммит.
- 1922 — РСФСР састаабыгар Чэчиэн автономиялаах уобалаһа тэриллибит.
- 1939 — ССРС Финляндияҕа саба түспүт, 3 ыйдаах Кыһыҥҥы сэрии саҕаламмыт. Сэбиэскэй сөмүлүөттэр Хельсинкины буомбалаабыттар уонна хас да сиринэн кимэн киирбиттэр. Бу сэриигэ фииннэр 20 сыл кэриҥэ бэлэмнэммит буолан быдан баһыйар күүстээх ССРС сэриитин утары туруулаһан дойдуларын көмүскээбиттэрэ. Ол да буоллар, Кыһыҥҥы сэрииттэн ССРС кыайыылаах тахсыбыта.
- Греция-Италия 1940-41 сыллааҕы сэриитин имбэлииттэрин ньиэмэстэр ытан өлөрбүттэр. Бу дьон Италия уонна Германия сэриилэрэ Грецияны оккупацияларын утарсыы хамсааһыныгар кыттыбыттара. 1700 киһи 19 госпитальтан хаайыыга быраҕыллыбыта, 283 киһи тута ытыллыбыта. Өссө 110 хаайыыга сытар имбэлиити эһиилигэр ытан өлөрбүттэрэ. Тыыннаах хаалбыттара кэлин босхолонуу кыргыыһыларыгар кыттыбыттара, 1944 сыл алтынньы 12 күнүгэр Афины куорат босхоломмута, үөрүүлээх хаамыыга бастакы эрээккэ имбэлииттэри туруорбуттара.
- 1956 — Алмааһы хостооччулар бөһүөлэктэрэ Мирнэй оробуочай бөһүөлэк стаатуһун ылбыт (муус устар 3, 1959 с. өрөспүүбүлүкэ иһинээҕи куорат буолбут; 1965 с. Миирнэй оройуонун киинэ буолбут).
- 1990 — Дьокуускайга Аан дойдутааҕы Хомус түмэлэ төрүттэммит.
- 2002 — Владимир Путин 1373№ ыйааҕынан алмааһы атыылырга "давальческай схема" көҥүллэммитэ. Бу ыйаах ситэри таҥастамматах алмааһы кыраныысса таһыгар таһаарары боппут, саҥа атаҕар туран эрэр өрөспүүбүлүкэ алмааһы кырыылыыр бырамыысыланнаһыгар улахан охсуулаах буолбут 1997 сыллааҕы ыйаах уодаһыннаах бэһис пуунун дьайыытын суох гыммыта.
- 1991 — Ингушетия олохтоохторо референдумнаан Чэчиэн-Ингуш АССР-тан арахсарга уонна Ингушетия Өрөспүүбүлүкэтин төрүттүүргэ быһаарыммыттар.
- Холбоһуктаах хоруоллуктар чилиэннэрэ буолан бүтэр (кини арахсыан иннинэ 16 дойду киирэр этэ), ол эрээри Наассыйалар Холбоһуктарыгар (54 дойду) хаалар.
Төрөөбүттэр
Өлбүттэр
