Сэтинньи 22
Сэтинньи 22 диэн Григориан халандаарыгар сыл 326-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 327-c күнэ). Сыл бүтүө 39 күн баар.
Бэлиэ күннэр
- ХНТ — Уол оҕо күнэ. Оттон Саха сиригэр Уол оҕо күнэ муус устар иккис баскыһыанньатыгар бэлиэтэнэрин санатабыт
- Азербайджан — Юстиция күнэ
- Албания — Алпаабыт күнэ. 1908 сыллаахха Монастир (билигин Битола) куоракка буолбут кэмпириэнсийэҕэ албаан учуонайдара уонна уопсастыбанньыктара биир алпаабыт ылынар туһунан куоластаабыттара
- Арассыыйа — Психолог(уйлҕаһыт)күнэ. 1994 сыллаахха бу күн Арассыыйа психология уопсастыбатын тэрийэр сийиэһэ буолбута
- ěБритания Виргин арыылара — Мас олордуу күнэ
- Ливан — Тутулуга суох буолуу күнэ (Францияттан, 1943)
- Коста Рика — Учуутал күнэ
Түбэлтэлэр
- 1317 — Тверь баһылыгын Михаил Ярославич кинээһи Ордууга Москуба кинээһин дьоно өлөрбүттэр. Москуба кинээһэ Юрий Данилович Узбек Хаан күтүөтэ этэ.
- 1698 (урукку ааҕыынан сэтинньи 12 күнүгэр) — Ыраахтааҕы Бүөтүр I ыйааҕынан бастакы Сибиир траага олохтоммут.
- Петр Столыпин аграрнай реформата саҕаламмыт.
- 1917 — Канаадаҕа Национальнай хоккей лиигэтэ (НХЛ) тэриллибит. Маҥнай лиигэҕэ биэс кулууп киирэр эбит — «Монреаль Канадиенс», «Монреаль Марунз», «Торонто Аренас», «Оттава Сенаторз» уонна «Квебек Булдогз».
- 1956 — Австралия Мельбурнугар XVI Сайыҥҥы Олимпия оонньуулара аһыллыбыттар.
- 1963 — Далласка АХШ бэрэсидьиэнин Джон Кеннедини өлөрбүттэр.
- Майк Тайсон боксаҕа суперыарахан ыйааһыҥҥа чөмпүйүөн титулун ылбыт, инньэ гынан бокса устуоруйатыгар саамай эдэр аан дойду чөмпүйүөнэ буолбут.
- 2007 — Алдан улууһун оройуоннааҕы Сэбиэтин быһаарыытынан Бөллөөт нэһилиэгэ (Хатыыстыыр) «эбэҥки национальнай» диэн ыстаатыһы ылбыт.
- Саха тылын уонна литэрэтиирэтин учууталларын II сийиэһэ аһыллар.
Төрөөбүттэр
- 1801 — Владимир Даль — быраас, нуучча суруйааччыта, фольклор хомуйаччыта, аатырбыт лексикограф, «Тыыннаах нуучча тылын быһаарыылаах тылдьытын» ааптара. Аҕата нууччатыйбыт датчанин элбэх тылы билэрэ, ыраахтааҕы бибилэтиэкэтигэр үлэлии сылдьыбыта. Ийэтэ сорох сибидиэнньэннэн француз гугеноттарыттан төрүттээх этэ, эмиэ 5 омук тылын билэрэ. Даль А. Пушкин чугас доҕоро этэ, өлөөрү сытар бэйиэти эмтии сатаабыта.
- 1890 — Шарль де Голль — Франция аатырбыт генерала, судаарыстыбаннай диэйэтэлэ, бэрэсидьиэнэ (1959—1969).
- 1898 — Чжу Цзыцин — аатырбыт Кытай бэйиэтэ уонна кэпсээнньитэ.
- 1908 — Николай Якутскай — Саха норуодунай суруйааччыта, 1946 сылтан ССРС сурууйааччыларын сойууһун чилиэнэ, «Хотугу сулус» уонна «Полярная звезда» сурунааллар кылаабынай эрэдээктэрдэрэ.
- 1936 — Спартак Борисов — Саха сирин бэлиитигэ, 1995-1997 сылларга Дьокуускай куоратын мээрэ, 1998-2002 сылларга Саха Өрөспүүбүлүкэтин вице-бэрэсидьиэнэ, Дьокуускай куоратын ытык киһитэ (1998).
- 1943 — Тимофей Степанов — саха живописеһа, саха норуодунай худуоһунньуга, реставратор, Арассыыйа худуоһунньуктарын Сойууһун чилиэнэ.
- Александр Габышев — Арассыыйа кыһалҕаларыгар болҕомто тардар соруктаах 2019 сыллаахха "Дьокуускай—Москуба" суолунан сатыы хаамыыны саҕалаабыт түмэччи.
- 1990 — Таха Акгюль — туурак тустууга, Олимпиада чөмпүйүөнэ, аан дойду икки төгүллээх чөмпүйүөнэ, Европа алта төгүллээх чөмпүйүөнэ (2012, 2013, 2014, 2017, 2018, 2019) уонна 2015 сыллааҕы Европа Оонньууларын чөмпүйүөнэ.
Өлбүттэр
- 1998 — Иван Гоголев — Кындыл — саха норуодунай бэйиэтэ, драматург, ССРС суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ (1957). Кини аатын Бүлүү народнай тыйаатыра уонна Чочу орто оскуолата сүгэллэр.
|