Дьокуускай

Дьокуускай (ааҥл.) Дьокуускай (Саха тыла) Якутск (Нучча тыла) Yakutsk (Ааҥыл тыла)
Дьокуускай өрүс үрдүгэр турар сирэ
Coordinates 63°02′ с. ш. 129°44′ в. д.
Coat of Arms	Flag
Куорат Күнэ: Балаҕан ыйын иккис өрөбүлэ
Дьаһалта ыстаатыhа
Федерал субъект In jurisdiction of Киин куорат of	Саха Өрөспүүбүлүкэтэ Саха Өрөспүүбүлүкэтэ Саха Өрөспүүбүлүкэтэ
Local self-government
Charter	Charter of Yakutsk
Municipal status	Куорат уокуруга
Ил Дархан	Николаев Айсен Сергеевич
Representative Body	Уокурук Сүбэтэ
Иэн
Иэнэ	121,93 km² (47,1 sq mi)
Олохтоохторо
2002 Census - Rank - Чиҥэ	355 000 inhabitants 89с 2911,5/km² (7540,8/sq mi)
Устуоруйата
Тутуллубута	Балаҕан ыйын 25, 1632
Атын информация
Почта кода	677xxx
Телефон кода	+7 4112
Официал ситим-сирэ
http://www.yakutsk-city.ru/

Дьокуускай (eng. Yakútsk) порт-куорат, Туймаада хочотугар турар, Саха сирин киин куората. Дьокуускай куорат уокуругун киинэ.

Уһук Илиҥҥи Федеральнай уокурукка нэhилиэнньэтин ахсаанынан төрдүс улахан куорат. Саамай улахан куораттардан, элбэх сыллаах тонууга турар куорат.

Саамай улахан куорат Саха Сиригэр. Дьокуускай саамай тургэнник улаата турар куораттарга киирсэр.

Устуоруйата

1632 сыллаахха Бекетов баһылыктаах нуучча хаhаахтара Өлүөнэ кытылыгар, билиҥҥи Уус-Алдан сиригэр бастаан остуруок туппуттар. Онтон нуучча хаһаахтарын тойоно Иван Галкин Өлүөнэ остуруогун халаан уута ылара бэрдин иһин, Өйүк баай хонуутугар (эбэтэр лог диэни луг диэн сыыһа суруйбут буоллахтарына — аппатыгар) өрүс уҥуор куорат билиҥҥи турар сиригэр көһөрбүтэ.

Өлүөнэ кыраайын (Ленский край) киинин быһыытынан бастаан Өлүөнэ остуруога дэнэр этэ. 1638 сыллаахха Саха Сирин Енисей уеһыттан арааран Саха уеһа оҥороллоругар киин остуруок буолбута.

1680 сыллаахха саҕаламмыт реформа кэмигэр 1681 сыллаахха остуруокка Приклонскай бойобуода кэлэр, кини сүрүн соруга — остуруогу куоракка кубулутуу. Куораты тутуу от ыйын 24 күнүгэр 1682 сыллаахха саҕаламмыт. 3600 саһаан кыбадыраат иэннээх сири 3,5 миэтэрэ кэриҥэ үрдүктээх күрүө туттарар. Бу эркиҥҥэ 8 баасына туттарар. Куорат городничайынан Семен Иванович Епишев диэн киһи ананар.

Тохсунньу 10 күнүгэр 1696 сыллаахха Сибиирдээҕи бирикээс Саха уеһын уонна куоратын чертежтарын оҥорорго ыйаах таһаарар. Онтон нөҥүө сылыгар тохсунньу 31 күнүгэр үрүҥ көмүс бэчээти оҥотторон ыытар. Бу кэмтэн ыла остуруок бүтэһиктээхтик куорат аатын сүгэр.

Килиимэтэ

Салгын тэмпэрэтиирэтин орто кээмэйэ (2012 сыл).

Салгын тэмпэрэтиирэтин орто кээмэйэ
Тохсунньу	Олунньу	Кулун тутар	Муус устар	Ыам ыйа	Бэс ыйа	От ыйа	Атырдьах	Балаҕан	Алтынньы	Сэтинньи	Ахсынньы	Сыл
-26 °C	-27.4 °C	-17.5 °C	1.0 °C	11.3 °C	20.3 °C	21.9 °C	18 °C	9.5 °C	-2.2 °C	-19 °C	-29.0 °C	°C

Демография

Сурутуу ыытыллыбыт сылларга уонна 2007 сылга олохтоох ахсаана

Дьокуускай куоракка — 355000 киьи(2021 сыл) олорор.

Бу куоракка элбэх норуот олорор. Сахалар, нууччалар уонна да атыттар.

Дьокуускай куорат тургэнник улаата турар куорат.

Омуктар ахсааннара (нелегаллары аахпакка туран)

Өссө маны көр

• {{салааҕа источниктара суох}}

Испииhэккэ 10-тан тахса тыhыынча ахсааннаах омуктар.

• Нууччалар — 143 тыh.
• Сахалар — 142 тыh.
• Украинецтар — 32 тыh.
• Кытайдар — 25 тыh.
• Узбектар — 21 тыh.
• Татаардар — 12 тыh.
• Башкирдар (башкорт) — 11,9 тыh.
• Кэриэйдэр — 10,3 тыh.
• Эрмээннэр — 10,2 тыh.
• Белорустар — 10,2 тыh.
• Таджиктар — 10 тыh.

Дьокуускай Ытык олохтоохторо

Дьокуускайга төрөөбүт биллэр дьон

Доҕордуу куораттар

• Чаҥуон, Соҕуруу Кэриэйэ.
• Фэрбенкс, Аляска (АХШ).
• Харбин, Кытай.
• Мураяма, Дьоппуон.
• Йэллоунайф, Канада.
• Халыып:Country data Greece Олимпия, Греция.

Үөрэҕирии

Фотогалерея

• Yakutsk-kancelyaria.jpg

  Былыргы Дьокуускай.
  Воеводскай канцелярия

• 

  Дьокуускай. Острог

• 

  XIX үйэ. Дьокуускайдааҕы духовнай сэминээрийэ

• 

  XIX үйэ. Дьокуускайдааҕы духовнай сэминээрийэ

• Ярославского 45 (главный вид).jpg

  Дьокуускай. Ярославскай уулуссатын 45 №-рэ. Арассыыйа култууратын памятнига (1400042000)

• 

  «Өрөгөй» спорт уораҕайа

• 

  Саха сыырката

• 

  Саха тыйаатыра

• RusAsian bank Yakutsk.jpg

  Нуучча-Азия баанын дьиэтэ. Кэннигэр остуруок биир баасыната уонна Комдрагмет дьиэтэ көстөллөр

Быһаарыылар

Сигэлэр

Дьокуускай куорат уокурук дьаһалататын официал ситим-сирэ