Джон Кеннеди

УРУБИИКИ диэн сиртэн ылыллыбыт
Джон Фицджералд Кеннеди
ааҥл. John F. Kennedy
John F. Kennedy, White House color photo portrait.jpg
Джон Кеннеди в Овальном кабинете, 1963 год
20 января 1961 — 22 ноября 1963
Вице-бэрэсидьиэн Линдон Джонсон
Иннинээҕи киһи Дуайт Эйзенхауэр
Утумнааччы Линдон Джонсон
Тохсунньу 3 1953 — Ахсынньы 22 1960
Иннинээҕи киһи Генри Лодж
Утумнааччы Бенджамин Смит
Флаг
Член Палаты представителей от 11-го избирательного округа Массачусетса
Флаг
Тохсунньу 3 1947 — Тохсунньу 3 1953
Иннинээҕи киһи Джеймс Керли
Утумнааччы Тип О'Нил

Төрөөбүт күнэ 1917 сыл ыам ыйын 29 күнэ(1917-05-29)[1][2][…]
Бруклайн, Массачусетс, АХШ
Өлбүт күнэ 1963 сыл сэтинньи 22 күнэ(1963-11-22)[3][1][…] (46 сааһыгар)
Даллас, Техас, АХШ
Көмүллүбүт сирэ Арлингтонское национальное кладбище, Вирджиния
Ууһа Семья Кеннеди[d][4][5]
Төрөөбүтүгэр аата John Fitzgerald Kennedy[6]
Аҕата Джозеф Патрик Кеннеди[d][7]
Ийэтэ Роза Элизабет Фицджеральд Кеннеди[d][7]
Кэргэнэ Жаклин Кеннеди[d][7][8]
Оҕолоро Джон Фицджеральд Кеннеди-младший[d][7], Патрик Бувье Кеннеди[d][1][7], Арабелла Кеннеди[d][1] уонна Кэролайн Кеннеди[d][1][7]
Баартыйата Демократическай
Үөрэҕэ Ошибка Lua в Модуль:Dates на строке 445: bad argument #3 to 'format' (number expected, got string).
Итэҕэлгэ  сыһыана католицизм[d][5][9]
Автограф Изображение автографа
Наҕараадалара
Ситим-сирэ whitehouse.gov/ab…(ааҥл.)
Байыаннай сулууспа
Сулууспа сыллара 1941—1945
Киирсэр АХШFlag of the United States.svg АХШ
Сэриилэр көрүҥнэрэ ВМС США
Сыбаанньата лейтенант
Хамаандалаабыта торпедный катер PT-109
Кыргыһыылар кампания на Соломоновых островах
Логотип РУВИКИ.Медиа Биики Хааһахха миэдьийэ билэлэр

Джон Фицджеральд Кеннеди (Ыам ыйын 29 1917(1917-05-29) — 1963 сэтинньи 22[[Category: Алҕас: сыыһа кэм күнүгэр өлбүттэр]]) киэҥник «Джек» эбэтэр инициалларынан JFK диэн ааттыллара, 1961 сыллаахтан кинини 1963 сыллаахха өлөрүөхтэригэр дылы АХШ 35-с президена этэ. Ордук эдэр АХШ президена этэ, 43 саастааҕар талыллыбыта. Кини былааска баар эрдэҕинэ Сибиинньэ Заливыгар операция, Карибаҕа кризис, Берлиҥҥа истиэнэни тутуу, Космоска эккирэтиһии, Америкаҕа негрдар гражданскай бырааптарын иһин охсуһуу уонна Вьетнам сэриитин саҕаланыыта.

Кеннеди Бруклайн, Массачусетска 1917 сыл ыам ыйын 29 күнүгэр төрөөбүтэ. Кеннеди дьиэ кэргэнигэр тоҕус оҕолортон иккис этэ. Аҕата — Джозеф Кеннеди (1888—1969) — бизнесмен, онтон 1938—1940 сылларга Холбоһуктаах Хоруоллукка АХШ посолунан үлэлээбитэ. Ийэтэ Роуз Фитцжеральд (1890 −1995) Бостон мэрын оҕото этэ.

Гарвард университетын бүтэрбитэ. Аан дойду иккис сэриитин кэмигэр АХШ флотугар сулууспалаабыта. Сэриигэ Дьоппуоннары кытта кыргыһыыга көхсүн өлөрбүтүн да буоллар кини хамаандатын быыһаабыта, кэлин ол быһыытын иһин мэтээл ылбыта.

1946 сыллаахха Конгресска талыллыбыта, онтон 1952 сыллахха Сенатка талыллыбыта. Жаклин Бувьеры кытта 1953 сыл балаҕан ыйын 12 күнүгэр ыал буолбуттар, иккиэн түөрт оҕоломмуттар: Каролина, Джон, Патрик уонна биир оҕо икки эрэ күн олорбут.

Президент сыллара

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Кеннеди Демократическай партия чилиэнэ этэ. 1960 сыллахха президент быыбарыгар Республиканскай партия чилиэнин Ричард Никсоны кыайбыта. Билиҥҥигэ дылы Кеннеди ордук эдэр президент буолбутунан биллэр. Ол гынан баран кини өссө бастакы Рим католига этэ, уонна Путлицер бирииһин ылбыт президент буолар. Киэҥ дьоҥҥо тылы этэргэ биир улахан маастар этэ, ол кэнниттэн эдэр америка олохтоохторо көтөҕүлэммиттэрэ.

Президенныр срогун саҕаланыытыгар Кубаҕа саба түһүнү илии баттаабыта. Ол саба түһүү табыллыбатаҕын кэннэ Карибскай кризис саҕаламмыта. Ол кризис бириэмэтигэр Куба ССРС-тан элбэх атомнай бомбаны аҕалтарбыта. Аан дойду атомнай сэриитигэр ол биир ордук чугас кэм этэ. АХШ флотугар Кубаны төгүрүтэн турарга бирикээстээбитэ. Ол кэнниттэн ССРС-ы кытта дуогабардаспыта. ССРС атомнай бомбаларын Кубаттан таһаарар, онтон АХШ Турцияттан эмиэ суох оҥорор диэн.

Кеннедига 1963 сыл сэтинньи 22 күнүгэр Техас штат Даллас куоратыгар өлөрүү буолбута. Куорат уста аһыылаах массыынанан айаннаан истэҕинэ сааттан ыппыттар. Кеннедига иккитэ түбэспиттэр. Парклэнд госпиталыгар илдьэ барбыттар, ол күн күнүс 1 чааска өлүүтүн биллэрбиттэр. Кинини Ли Освальд Харвины өлөрүөхсүтүнэн биллэрбиттэр, ону кини аккаастаммыт, ону кинини икки күнүнэн өлөрбүттэр.

Сэтинньи 25 күнүгэр Үрүҥ дьиэ аттыгар көмүүтүн процеһа ааспыт. Арлингтон, Вирджиния штатыгар сытар.