1901
| Сыллар |
|---|
| 1897 · 1898 · 1899 · 1900 — 1901 — 1902 · 1903 · 1904 · 1905 |
| Уонунан сыллар |
| 1880-с · 1890-с — 1900-с — 1910-с · 1920-с |
| Үйэлэр |
| XIX үйэ — XX үйэ — XXI үйэ |
| 1901 сыл атын халандаардарга | |
|---|---|
| Григориан халандаара | 1901 MCMI |
| Юлиан халандаара | 1900—1901 (тохсунньу 14 күнүттэн) |
| Юлиан халандаара Византия эратын кытта |
7409—7410 (14 балаҕан ый) |
| Рим олохтонуутуттан | 2653—2654 (ыам ый 4 күнүттэн) |
| Дьэбириэй халандаара |
5661—5662 ה'תרס"א — ה'תרס"ב |
| Ислаам халандаара | 1318—1320 |
| Армян сыаркабын халандаара | 4393—4394 (24 атырдьах ый) |
| Армяннар церковнай халандаардара | 1350 ԹՎ ՌՅԾ |
| Кытай халандаара | 4597—4598 庚子 — 辛丑 белая крыса — белый бык |
| Эфиоп халандаара | 1893 — 1894 |
| Былыргы Ииндийэ халандаара | |
| - Викрам-самват | 1957—1958 |
| - Шака самват | 1823—1824 |
| - Кали-юга | 5002—5003 |
| Ираан халандаара | 1279—1280 |
| Буддизм халандаара | 2444 |
| Голоцен халандаара | 11901 |
| Дьоппуон халандаара | 34 Мэйдзи сыла |
| Французтар республиканскай халандаардара | 109—110
|
1901 (тыһыынча тоҕус сүүс бастакы) сыл — ордук хонуга суох сыл, Григориан халандаарынан оптуорунньуктан саҕаланар. Биһиги эрабыт 1901-с сыла, 2-с тыһыынча сыл 901-с сыла, XX үйэ 1-с сыла, XX үйэ 1-с уон сылын 1-с сыла, 1900 сыллар 2-с сыллара.
Туох буолбута
Тохсунньу
- Тохсунньу 1 — Британия Австралиятааҕы колониялара холбоһон Австралия Сомоҕолоһуута тэриллибит.
- Тохсунньу 1 — Билиҥҥитэ Орто Халыма улууһун II–с Хаҥалас нэһилиэгин Дүөнсэ учаастагар грамота оскуолата аһыллыбыт.
- Тохсунньу 10 — АХШ Техас штаатыгар Спиндлтоп диэн улахан ньиэптээх сир көстүбүт. Техаска ньиэп түрүлгэнэ саҕаламмыт.
Кулун тутар
- Кулун тутар 5 — Нуучча таҥаратын дьиэтэ суруйааччы Лев Толстойу таҥара дьиэтиттэн дьалты туруорбут (отлучение).
- Кулун тутар 5 — Арассыыйа II Дууматын бастакы мунньаҕа саҕаламмыт.
- Кулун тутар 9 — урукку истиилинэн олунньу 24 күнүгэр «Сыаркап биэдэмэстэригэр» Синод олунньу 21-22 күннэринээҕи Лев Толстойу Нуучча православнай сыаркабыттан атарахсытар быһаарыыта бэчээттэммит.
Муус устар
- Муус устар 25 — сыллаахха Иркутскайтан Өлүөхүмэҕэ телеграф механиктара уонна чунуобунньуктар аттаммыттар, сыаллара-соруктара: Дьокуускайга дылы телеграф линиятын тардыы.
Сэтинньи
- Сэтинньи 14 — Австрия бырааһа Карл Ландштейнер бастакынан хааны үс бөлөххө араарбыт: 0(I), А(II) уонна В(III). Икки сылынан кини үөрэнээччилэрэ төрдүс бөлөҕү арыйбыттара: АВ(IV). Бу арыйыы түмүгэр хааны көһөрөн кутуу киэҥник туттуллар буолбута. Карл Ландштейнер хаан группаларын арыйбытын иһин 1930 сыллаахха Нобель бириэмийэтин ылбыта.
Ахсынньы
- Ахсынньы 10 — Швеция киин куоратыгар Стокгольмҥа бастакы Нобель бириэмийэлэрэ анаммыттар.
Төрөөбүттэр
- Олунньу 7 — Виктор Захаров — Эмэлдьээктээҕи сүлүүдэлээх сири арыйбыт киһи, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа. Аҕа дойду сэриитин I ст. уордьанын, Кыһыл Сулус уордьанын кавалера, «Хорсунун иһин» мэтээл хаһаайына, Алдан улууһун ытык киһитэ (1967).
- Кулун тутар 17 — Литинскай Генрих Ильич, композитор, Саха АССР Норуот артыыһа,
- Кулун тутар 31 — Ядрихинскай Прокопий Прокопьевич - Бэдьээлэ (1901 - 1979), ырыаһыт уонна олоҥхоһут.
- Бэс ыйын 25 — И. П. Атласов төрөөбүт, геология-минералогия ноуукаларын дуоктара.
- Атырдьах ыйын 28 — Афанасьев-Токосов Даниил Прокопьевич, журналист, суруйааччы уонна литература критигэ.
- Балаҕан ыйа — Андреев Ананий Кононович, 1929 - 1931 сылДаниил Прокопьевичлардаахха Саха АССР Совнаркомын бэрэсэдээтэлэ.
- Балаҕан ыйын 6 — Саха бастакы дьахтар суруйааччытынан билиниллэр, учуутал, Бодойбо куорат бочуоттаах олохтооҕо В. Д. Давыдова төрөөбүт.
- Алтынньы 4 — Харитонов Лука Никифорович (1901 - 1972), филология доктора, профессор,
Өлбүттэр
- Тохсунньу 27 — Дьузеппе Верди — Италия композитора, Италия уопаратын оскуолатын тутаах киһитэ.