Азербайдьаан тыла
| Азербайдьаан тыла Azərbaycan dili Азәрбајҹан дили آذربایجان دیلی | ||
|---|---|---|
| Саҥарыы: | /azærbajʤan dili/ | |
| Дойдулар: |  Азербайджан, Ираан, уонна атын аттыгар баар дойдуларга тарҕаммыт, ол курдук:  Грузия, Арассыыйа, Ираак, Турция, Украина
| |
| Total speakers: | 45-50 мөл.[1][2][3][4][5][6] | |
| Ranking: | 30-с | |
| Тыл системата: | Алтай (сорох чинчийээччилэр сөбүлэспэттэр) Түүр Oghuz Азербайдьаан тыла | |
| Суруга: | Перс-арааб бичигэ Азербайдьаан соҕуруу өттүгэр уонна Ираҥҥа, уонна, урут, Кириллица | |
| Ил суолталаах | ||
| Ил статустаах: | Iraqi Turkmen form a majority)[citation needed] | |
| Салайыллар: | no official regulation | |
| Language codes | ||
| ISO 639-1: | az | |
| ISO 639-2: | aze | |
| ISO 639-3: | aze | |
| Glottolog: | mode1262 | |
| ||
| Note: This page may contain IPA phonetic symbols in Unicode. | ||
Азербайдьаан тыла, эбэтэр атыннык Азери диэн ааттанар Азербайдьааҥҥа уонна хоту Ирааҥҥа саҥарыллар түүр төрүттээх тыл. Тыл ону тэҥэ Арассыыйаҕа (Дагестааҥҥа), Грузия хоту уонна илин өттүгэр, хотугулуу илин Турцияҕа уонна Украинаҕа тарҕаммыт.
Бичигэ
1929 сыл иннинэ, Азербайдьаан тыла Перс тылынан суруллар. 1929-1938 сылларга латыын алпабыыта туттуллар буолбута. 1938 сыллаахтан 1991 сыллаахха дылы кириллица туттуллубута, ол кэнниттэн 1991 сыллаахха латыын алпабыытыгар төннүбүтэ. Сорох сирдэргэ, ол курдук Дагестаҥҥа, билиҥҥигэ дылы кириллица туттуллар.
| Урукку латыын бичигэ (1929-1938 версията; билигин туттуллубат; 1991 сыллааҕынан уларытыллыбыта) |
Ил латыын бичигэ (1991 сыллаахтан) |
Кириллица (1958 сыл версията, Дагестаҥҥа билигин да туттуллар) |
Перс-арааб бичигэ (Iran; 1922 сыллаахха диэри) |
IPA |
|---|---|---|---|---|
| Aa | Аа | Аа | آ / ـا | /ɑ/ |
| Ää | Əə | Әә | ا / َ / ە | /æ/ |
| Bb | Bb | Бб | ﺏ | /b/ |
| Cc | Cc | Ҹҹ | ﺝ | /dʒ/ |
| Čč | Çç | Чч | چ | /tʃ/ |
| Dd | Dd | Дд | ﺩ | /d/ |
| Ee | Ee | Ее | ئ | /e/ |
| Ff | Ff | Фф | ﻑ | /f/ |
| Gg | Gg | Ҝҝ | گ | /ɟ/ |
| Ǧǧ | Ğğ | Ғғ | ﻍ | /ɣ/ |
| Hh | Hh | Һһ | ﺡ / ﻩ | /h/ |
| Ii | İi | Ии | ی | /i/ |
| Jj | Yy | Јј | ی | /j/ |
| Kk | Kk | Кк | ک | /k/ |
| Ll | Ll | Лл | ﻝ | /l/ |
| Mm | Mm | Мм | ﻡ | /m/ |
| Nn | Nn | Нн | ﻥ | /n/ |
| Ŋŋ | Ңң | ݣ / نگ | /ŋ/ | |
| Oo | Oo | Оо | وْ | /o/ |
| Öö | Öö | Өө | ؤ | /œ/ |
| Pp | Pp | Пп | پ | /p/ |
| Гг | ﻕ | /g/ | ||
| Rr | Rr | Рр | ﺭ | /r/ |
| Ss | Ss | Сс | ﺙ / ﺱ / ﺹ | /s/ |
| Šš | Şş | Шш | ﺵ | /ʃ/ |
| Tt | Tt | Тт | ﺕ / ﻁ | /t/ |
| Uu | Uu | Уу | ۇ | /u/ |
| Üü | Üü | Үү | ۆ | /y/ |
| Vv | Vv | Вв | ﻭ | /v/ |
| Xx | Xx | Хх | خ | /x/ |
| Yy | Iı | Ыы | ی | /ɯ/ |
| Zz | Zz | Зз | ﺫ / ﺯ / ﺽ / ﻅ | /z/ |
| Žž | Jj | Жж | ژ | /ʒ/ |
| ʼ | ʼ | Ьь | ع | /ʔ/ |
Быһаарыылар
- ↑ "Peoples of Iran" in Looklex Encyclopedia of the Orient. Retrieved on 22 January 2009.
- ↑ http://www.terrorfreetomorrow.org/upimagestft/TFT%20Iran%20Survey%20Report%200609.pdf
- ↑ "Iran: People", CIA: The World Factbook: 24% of Iran's total population. Retrieved on 22 January 2009.
- ↑ G. Riaux, "The Formative Years of Azerbaijan Nationalism in Post-Revolutionary Iran", Central Asian Survey, 27(1): 45-58, March 2008: 12-20%of Iran's total population (p. 46). Retrieved on 22 January 2009.
- ↑ "Iran", Amnesty International report on Iran and Azerbaijan people. Retrieved 30 July 2006.
- ↑ Ethnologue total for South Azerbaijani plus Ethnologue total for North Azerbaijani
 |
Бу аан дойду тылларыттан биирдэстэригэр туһунан сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн биэрэн УРУБИИКИ көмөлөһүөххүн сөп. |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Арассыыйа ил тыллара |
|
|---|---|
| Федераал тыл | Нуучча |
| Федерация субъектарын тыллара | Абазин • Даргин • Ингуш • Кабарда-Черкес • Калмык • Карачаай-Балкаар • Коми • Лезгин • Марий (Хайатааҕы Марий, Ходуһалаах Марий) • Мордва (Эрзя), • Табасаран • Тат • Тыва • Удмурт • Украин • Хакас • Цахур • Чэчиэн • Чуваш |
| Официальнай стаатустаах тыллар | Вепс • Коми-Перем • Мансий • Ненец • Селькуп • Финн • Хантый • Хотугу Дьүкээгир, Соҕурууҥу Дьүкээгир) |