Бээрийэ (Уус-Алдан улууһа)

Бээрийэ
	Нэһилиэнньэлээх пуун
Бээрийэ
	62°53′19″ с. ш. 131°54′49″ в. д.GЯO
Дойду	Арассыыйа;
Киин үрдүгэ	128 м
Олохтоохтор
Олохтоох дьонун ахсаана	▲242 чел. (2021);
Сыыпыра идентификатордар
Почта индексэ	678356
ОКАТО куода	98252825001
ОКТМО куода	98652425101
ГКГН нүөмэрэ	0123065
	Бээрийэ

Бээрийэ — Саха Сирин Уус-Алдан улууһун Бээрийэ нэһилиэгин сэлиэнньэтэ. Бээрийэ нэһилиэгин дьаһалта киинэ уонна соҕотох нэһилиэнньэлээх пууна.

Географията

Сэлиэнньэ Саха Сирин киин өттүгэр, Киин Саха хочотун иһигэр, Танда өрүс хаҥас кытылыгар, улуус дьаһалта киинэ Бороҕон сэлиэнньэтиттэн хотугулуу-илин диэки 43 килэмиэтиргэ (көнө) тэйиччи сытар. Муҥутуур үрдүгэ байҕал таһымыттан 128 миэтэрэ.

Климата[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Климата резко континентальнай. Саамай сылаас ый (от ыйа) салгын орто температурата +18,7; саамай тымныы (тохсунньу) −42,6. Сыллааҕы орто сөҥүүтэ 234 мм. Үксүн ардах муус устартан алтынньыга диэри түһэр. Хаар бүрүөһүнэ сылга 225—250 күн устата сытар.

Кэм курдааһына[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Бээрийэ МСК+6 кэм курдааһыныгар баар. Туһаныллыбыт бириэмэ UTC-ҕа сыһыаннаах уларыйыыта +9:00^[2].

Нэһилиэнньэ

Дьон ахсаана
2002^[3]	2010^[4]	2012^[5]	2013^[6]	2014^[7]	2015^[8]
293	↗297	↘287	↘276	↗277	↘268
2016^[9]	2017^[10]	2018^[11]	2019^[12]	2020^[13]	2021^[14]
↘266	↘260	↘251	↘233	↗236	↗242

50

100

150

200

250

300

2010

2016

2021

Сэлиэнньэҕэ 2021 сыллааҕы биэрэпис түмүгүнэн 242 киһи олорор.

Эр киһи-дьахтар састааба[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

2010 сыллааҕы бүтүн Арассыыйатааҕы нэһилиэнньэ биэрэпиһинэн(нууч.)сах., нэһилиэнньэ гендернай тутулугар эр дьон 53,5 %, оттон дьахталлар 46,5 % ылаллара.

Национальнай састааба[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

2002 сыллааҕы бүтүн Арассыыйатааҕы нэһилиэнньэ биэрэпиһинэн(нууч.)сах., нэһилиэнньэттэн сахалар 98 % ылаллара^[15].

Инфраструктура

Уулуссалар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сэлиэнньэ уулуссаларын ситимэ аҕыс уулуссаттан турар^[16].

Култуура[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

1937 сыллаахха Бээрийэҕэ колхоз кулууба арыллыбыта. 1973—1974 сыллардаахха кулууп «Култуура дьиэтигэр» кубулуйбута. 1987 сыллаахха култуура дьиэтэ саҥа тутууга көспүтэ. 2019 сыллаахха «Арчы» Бээрийэтээҕи култуура киинигэр Саха АССР култууратын үтүөлээх үлэһитэ, Үлэ Кыһыл Знамя уордьанын кавалера Семен Гаврильевич Васильев аата иҥэриллибитэ^[17]^[18].

Култуура дьиэтигэр Степан Степанович Аржаков аатынан бибилэтиэкэ үлэлиир^[19].

Быһаарыылар

↑ https://web.archive.org/web/20210502131349/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/MZmdFJyI/chisl_МО_Site_01-01-2021.xlsx
↑ Федеральный закон от 03.06.2011 № 107-ФЗ «Об исчислении времени», статья 5 (рус.) (3 Бэс ыйын 2011).
↑ http://www.perepis2002.ru/content.html?id=11&docid=10715289081460 (биллибэт).
↑ https://rosstat.gov.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/perepis_itogi1612.htm (биллибэт).
↑ http://web.archive.org/web/20130516092833/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2012/bul_dr/mun_obr2012.rar (биллибэт).
↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2013/bul_dr/mun_obr2013.rar (биллибэт).
↑ https://web.archive.org/web/20140810202114/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2014/bul_dr/mun_obr2014.rar (биллибэт).
↑ https://web.archive.org/web/20150923180801/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar (биллибэт).
↑ http://web.archive.org/web/20210508043701/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar (биллибэт).
↑ http://web.archive.org/web/20170731141731/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2017/bul_dr/mun_obr2017.rar (биллибэт).
↑ http://web.archive.org/web/20180726010024/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2018/bul_dr/mun_obr2018.rar (биллибэт).
↑ https://web.archive.org/web/20210502132133/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2019/bul_dr/mun_obr2019.rar (биллибэт).
↑ https://web.archive.org/web/20200822004543/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar (биллибэт).
↑ https://web.archive.org/web/20210502131349/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/MZmdFJyI/chisl_МО_Site_01-01-2021.xlsx (биллибэт).
↑ Коряков Ю. Б. База данных «Этно-языковой состав населённых пунктов России» (биллибэт). Дата обращения: 22 Ахсынньы 2019. Архивировано 27 Кулун тутар 2020 года.
↑ Регионы России → Саха (Якутия) респ. → Усть-Алданский у. → Бярийе с. (биллибэт) Дата обращения: 22 Ахсынньы 2019. Архивировано 22 Ахсынньы 2019 года.
↑ Бярийинский культурный центр «Арчы» (биллибэт). https://www.culture.ru.+Дата обращения: 3 От ыйын 2025.
↑ «Арчы» культура киинин историята (якут.). Дата обращения: 3 От ыйын 2025. Архивировано из оригинала 13 Сэтинньи 2024 года.
↑ Бээрийэ оҕолоругар туһалаах сайын (биллибэт). https://edersaas.ru (17 От ыйын 2018). Дата обращения: 3 От ыйын 2025.

Сигэлэр

[_2c2cf60b7f10b04d-1] ttps://web.archive.org/web/20210502131349/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/MZmdFJyI/chisl_МО_Site_01-01-2021.xlsx

[2] Федеральный закон от 03.06.2011 № 107-ФЗ «Об исчислении времени», статья 5 (рус.) (3 Бэс ыйын 2011).

[3] ttp://www.perepis2002.ru/content.html?id=11&docid=10715289081460 (биллибэт).

[4] ttps://rosstat.gov.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/perepis_itogi1612.htm (биллибэт).

[5] ttp://web.archive.org/web/20130516092833/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2012/bul_dr/mun_obr2012.rar (биллибэт).

[6] ttp://www.gks.ru/free_doc/doc_2013/bul_dr/mun_obr2013.rar (биллибэт).

[7] ttps://web.archive.org/web/20140810202114/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2014/bul_dr/mun_obr2014.rar (биллибэт).

[8] ttps://web.archive.org/web/20150923180801/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar (биллибэт).

[9] ttp://web.archive.org/web/20210508043701/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar (биллибэт).

[10] ttp://web.archive.org/web/20170731141731/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2017/bul_dr/mun_obr2017.rar (биллибэт).

[11] ttp://web.archive.org/web/20180726010024/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2018/bul_dr/mun_obr2018.rar (биллибэт).

[12] ttps://web.archive.org/web/20210502132133/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2019/bul_dr/mun_obr2019.rar (биллибэт).

[13] ttps://web.archive.org/web/20200822004543/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar (биллибэт).

[14] ttps://web.archive.org/web/20210502131349/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/MZmdFJyI/chisl_МО_Site_01-01-2021.xlsx (биллибэт).

[15] Коряков Ю. Б. База данных «Этно-языковой состав населённых пунктов России» (биллибэт). Дата обращения: 22 Ахсынньы 2019. Архивировано 27 Кулун тутар 2020 года.

[16] Регионы России → Саха (Якутия) респ. → Усть-Алданский у. → Бярийе с. (биллибэт) Дата обращения: 22 Ахсынньы 2019. Архивировано 22 Ахсынньы 2019 года.

[17] Бярийинский культурный центр «Арчы» (биллибэт). https://www.culture.ru.+Дата обращения: 3 От ыйын 2025.

[18] «Арчы» культура киинин историята (якут.). Дата обращения: 3 От ыйын 2025. Архивировано из оригинала 13 Сэтинньи 2024 года.

[19] Бээрийэ оҕолоругар туһалаах сайын (биллибэт). https://edersaas.ru (17 От ыйын 2018). Дата обращения: 3 От ыйын 2025.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]