Күрдьэх
Күрдьэх — буору, кумаҕы, хаары о.д.а. хаһарга, ыраастыырга, таһарга аналлаах туттар тэрил.
Мас уктаах; чараас, хаптаҕай оҥоһуулаах, туттуллар өттө сытыыланар тимир. Туох үлэҕэ туттулларыттан көрөн хас да көрүннээх буолар:
- Ыстыыктыы (нууч. штыковая) - хаһарга аналлаах, тимирэ биилэнэр өттө суптуйан төбөтө уһуктаах буолар.
- Квадратнай - хаһарга-ыраастыырга аналлаах, тимирэ түөрт муннук, биилэнэр өттө көнө буолар.
- Хамыйахтыҥы (нууч. совковая. Үгүстэр сахалыы "соккуобай" диэччилэр) - ыраастыырга-баһарга аналлаах, тимирин оҥоһуута хамыйахтыы гына дириҥэтиллибит.
- Туора күрдьэх - хаар ыраастыырга туттуллар. Биһиэхэ үксүн түөрт муннуктаах гына мастан, фанераттан оҥороллор. Кэнники пластиктан, алюминийтан оҥоһуллубуттар атыыга баар буоллулар.
- Сапернай - байыаннай сыалга (траншея, окопа хаһыытыгар, миинэ хостооһунугар) аналлаах. Ыстыыктыы күрдьэх кыччатыллыбыт көрүҥэ. (50см. уһуна суох). Бу күрдьэхтэр анал үөрэтиинэн хапсыһыы сэбин быһыытынан өстөөҕү эчэтэргэ, өлөрөргө эмиэ туттуллуохтарын сөп.
- Мас күрдьэх - сахалар хотоҥҥо сүөһү сааҕын ыраастыырга туттар күрдьэхтэрэ. Бүтүннүү биир кэлим хаптаһыны аҥаар өттүн салбахтыы эрбээн, кыһан, устуруустаан оҥоһуллар.
Туора күрдьэх — хаар күрдьэргэ анаан оҥоһуллубут кэтит мас күрдьэх.
Хоппо күрдьэх — ойбон алларарга муус бытархайын баһар төгүрүктүҥү уһун ньолбуһах хаһыылаах мас күрдьэх[1].
Быһаарыылар
- ↑ Саха тылын быһаарыылаах улахан тылдьыта.V туом, Новосибирскай, Наука, 2008
Error: бастакы строкатыгар ойуу баар буолуохтаах | Бу ыстатыйаны тупсарарга?: |
[1] Манна баартан тылбаастанна, эбилиннэ.