Кванза
Кванза ааҥл. Kwanzaa) — АХШ Африкаттан төрүттээх олохтоохторо ахсынньы 26 күнүттэн тохсунньу 1 күнүгэр диэри, биир төрүттээхтэрин, утумнаахтарын уонна култууралаахтарын кэрэһилээн бэлиэтиир бырааһынньыктара.
Өбүгэлэрэ бу күннэргэ үүнүү малааһынан оҥороллор эбит.
Маулана Каренга диэн американец Кванзаны 1966 сыллаахха Уоттска буолбут долгуйуулар кэннилэриттэн[1] афроамериканецтар бэлиэтиир ураты бырааһынньыктарын быһыытынан айбыта[2][3]. Каренга эппитинэн, кини соруга маннык этэ: «хараларга Ороһооспо альтернативатын биэрэн, баһылыыр уопсастыба үгэстэрин үтүкүбэккэ бэйэлэригэр уонна бэйэлэрин устуоруйаларыгар сыһыаннааҕы бэлиэтииллэрин ситиһии»[4].
Сэттэ тосхол (Нгузу Саба)
- Умоджа (Сомоҕолоһуу) — ыалга, түмэккэ, наассыйаҕа уонна раасаҕа сомоҕо буоларга дьулуһуу
- Куджичагулья (Бэйэни билинии) — бэйэни билии, ааттааһын, ону таһынан бэйэ аатыттан саҥарыы
- Уджима (Бииргэ үлэ уонна сомоҕо эппиэтинэс) — бэйэ-бэйэни өйөһүү, биир төрүттээх дьон кыһалҕаларын бэйэ кыһалҕатын курдук көрөн быһаарыы
- Уджамаа (Кооперативтаах экэниэмикэ) - бэйэ маҕаһыыннарын уонна тэрилтэлэрин арыйыы, өйөөһүн уонна онтон барыс ылыы
- Ниа (Соруктаах буолуу) — сайдыылаах буолуу, урукку дьоһуну төннөрүү
- Куумба (Айыы-тутуу) — туох кыалларын оҥоруу, олоҕу тупсарыы, түмэти утумнаабыттан кэрэ уонна туһулаах гыныы
- Имани (Итэҕэл) — туох баар сүрэҕинэн бэйэ дьонугар, төрөппүттэргэ, учууталларга, салайааччыларга итэҕэйии, ону таһынан охсуһуу сиэрдээҕэр уонна кыайыы баар буолуоҕар итэҕэйии.
Быһаарыылар
- ↑ Wilde, Anna Day. "Mainstreaming Kwanzaa." Public Interest 119 (1995): 68–80.
- ↑ Alexander, Ron (December 30, 1983). "The Evening Hours". The New York Times. https://select.nytimes.com/search/restricted/article?res=F00B1EFD395C0C738FDDAB0994DB484D81.
- ↑ Ham, Mary Katharine My Rocky Relationship With Kwanzaa.
- ↑ Kwanzaa celebrates culture, principles Архыыптаммыт 2011, От ыйын 8 күнүгэр.