Биир кэлим судаарыстыбаннай эксээмэн

УРУБИИКИ диэн сиртэн ылыллыбыт

Биир кэлим судаарыстыбаннай эксээмэн (БКСЭ, нууч. Единый государственный экзамен) — орто үөрэх кыһаларыгар — оскуолаларга, лиссиэйдэргэ уонна гимназияларга Арассыыйа Федерациятыгар кииннээн ыытыллар эксээмэн, орто уопсай үөрэхтээһин үөрэх бырагыраамаларыгар Судаарыстыбыннай түмүк аттестациятын ыытыы көрүҥэ[1]. Оскуоланы бүтэрэр эксээмэн уонна үрдүк үөрэх кыһаларыгар киирии эксээмэн быһыытынан үлэлиир. 2013 сылга диэри колледжтарга киирии экзамен быһыытынан эмиэ үлэлээбитэ, ол гынан баран үөрэхтээһин туһунан саҥа сокуонунан суох оҥоһуллубуттара. Бүтүн Арассыыйа үрдүнэн эксээмэни ыытыыга биир көрүҥнээх сорудахтар уонна үлэ хаачыстыбатын сыаналыырга биир кэлим ньымалар туттуллаллар. 2009 сылтан ыла Биир кэлим судаарыстыбаннай эксээмэн оскуолаҕа түмүк эксээмэн соҕотох көрүҥэ уонна үрдүк үөрэх кыһаларыгар киирии эксээмэннэрин сүрүн көрүҥэ буолар, кэлин сылларга Биир кэлим судаарыстыбаннай эксээмэн хаттаан туттарар кыах баар. Биир кэлим судаарыстыбаннай эксээмэн нуучча тылыгар, математикаҕа, омук тылларыгар (ааҥыл, ниэмэс, француз, испаан, кытай), физика, химия, биология, география, литэрэтиирэ, устуоруйа, обществознание, информатика предметтэринэн ыытыллар[2][3][4].

Математика эксээмэнин 2015 сылга базовай уонна профильнай таһымҥа араарбыттара. Математика базовай таһымын туттарыы үрдүк үөрэх кыһаларыгар салгыы үөрэнэр санаата суох выпускниктарга аттестат ыларга эбэтэр киирэр эксээмэннэригэр “Математика” предмет киирбэтэх университеттарга киирэргэ ирдэнэр. Профильнай таһымы туттарыы киирии эксээмэннэригэр “Математика” предметтээх үрдүк үөрэх кыһаларыгар салгыы үөрэнэр баҕалаах выпускниктарга ирдэнэр.

2016 сыл күһүнүгэр Амур оскуолатын үөрэнээччилэрэ кытай тылынан Биир кэлим судаарыстыбаннай эксээмэни туттарбыттара. Арассыыйа Федерациятыгар 2019 сылтан кытай тылыгар биир кэлим судаарыстыбаннай эксээмэн киирдэ.

2024 сыллаахха бэс ыйын 6 күнүгэр ЛДПР, КПРФ уонна СРЗП фракцияларыттан дьокутааттар үгэс буолбут судаарыстыбаннай эксээмэн туһатыгар БКСЭ-ни суох оҥорор туһунан сокуон барылын Думаҕа киллэрбиттэрэ.

ЕГЭ Выбор будущего!.jpg
А уонна В блоктар сорудахтарыгар хоруйдуурга БКСЭ 2009 сыллааҕы бланката
  • Бэлиэтэһин бланката эксээмэн кыттыылаахтарын бэлиэтииргэ туттуллар.
  • 1 №-дээх хоруй бланката А уонна В блоктар сорудахтарыгар хоруйдары киллэрэр.
  • С блокка баар сорудахтарга сиһилии хоруйдуурга 2 №-дээх хоруй бланката туттуллар; Миэстэ тиийбэт түгэнигэр эксээмэннээччилэргэ эбии 2 №-дээх хоруй бланката бэриллэр.

Бары БКСЭ бланкалара 210 мм × 305 мм кээмэйдээхтэр[5]:

Сүрүн өттүн таһынан, эксээмэн туттарааччылар кэнники өттүн туһаныахтарын сөп:

Биир кэлим судаарыстыбаннай эксээмэн бары бланкаларын толоруу олохтоммут быраабылаларга сөп түбэһиннэрэн ыытыллыахтаах, атын түгэҥҥэ дааннайдар сыыһа билиниэхтэрин сөп, ол сыыһа эппиэт быһыытынан ааҕыллыаҕа.

  1. Приказ Минобрнауки России от 26.12.2013 N 1400. legalacts.ru. Дата обращения: 5 Муус устар 2019. Архивировано 1 Муус устар 2019 года.
  2. Федеральный закон от 09.02.2007 N 17-ФЗ "О внесении изменений в Закон Российской Федерации "Об образовании" и Федеральный закон "О высшем и послевузовском профессиональном образовании" в части проведения единого государственного экзамена" (с изменениями и дополнениями) (утратил силу) | ГАРАНТ. base.garant.ru. Дата обращения: 5 Муус устар 2019. Архивировано 11 Муус устар 2019 года.
  3. Об утверждении сроков и единого расписания проведения ЕГЭ в 2009 году | Педагогическая периодика. Каталог публикаций. periodika.websib.ru. Дата обращения: 5 Муус устар 2019. Архивировано 17 Бэс ыйын 2019 года.
  4. Порядок проведения ЕГЭ в 2009 году(кыаллыбат сигэ)
  5. Формы, описание и правила заполнения бланка регистрации и бланков ответов участников ЕГЭ(кыаллыбат сигэ)