Трощанскай Василий Филиппович
| Трощанскай Василий Филиппович | |
|---|---|
 | |
| Төрөөбүт күнэ | 1845 сыл кулун тутар 7 күнэ |
| Төрөөбүт сирэ | |
| Өлбүт күнэ | 1898 сыл тохсунньу 25 күнэ (52 сааһыгар) |
| Өлбүт сирэ | |
| Дойдута | |
| Үлэтэ | революционер |
Василий Филиппович Трощанскай (Жуковскай) (1845 сыл кулун тутар 7 күнэ, Орхей, Бессарабия күбүөрүнэ[d] — 1898 сыл тохсунньу 25 күнэ, Дьохсоҕон нэһилиэгэ) — террорист, народник, Саха сиригэр көскө олорбут киһи. Дворянин.
Хос аата «Мартышка».
Биография
Василий Трощанскай 1845 сыл кулун тутар 7 күнүгэр Бессарабия губерниятыгар Оргеев куоракка (билиҥҥи Молдова) төрөөбүтэ.
1863 сыллаахха Кишинев гимназиятын бүтэрэр уонна Санкт-Петербургка Технология Институтугар киирэр. Ол кэмҥэ ити институт нигилизм уонна атын өй-санаа тарҕаммыт сирэ этэ.
1867 сылга аресттанар уонна хаайыыга киирэр. 1868 сылтан көскө олорор.
1878 сылга «Троглодиттар» диэн народниктар кружоктарын тэрийэр. Бу кружоктан кэнники «Земля и воля» диэн террористтар уобсастыбалара тэриллэр. Бу уобсастыба ыраахтааҕыны өлөрөр сыаллаах этэ.
1878 сылга жандармнар тойоннорун Н. В. Мезенцевы өлөрөллөр. Трощанскайы каторгаҕа ыыталлар. 1882 сыллаахха Карийскай хостооһунугар каторгаҕа ыыппыттара.
1886 сыллаахха Саха сиригэр көскө Дьохсоҕон нэһилиэккэ кэлэр.
Манна кини бурдук ыһыытынан дьарыктаммыта уонна ойууннааһын туһунан матарыйаал хомуйбута.
1898 сыл тохсунньу 25 күнүгэр III Дьохсоҕон нэһилиэгин Ыарга диэн сиргэ өлбүтэ. Чөркөөххө көмүллүбүтэ.
Трощанскай икки үлэтэ кини өлбүтүн кэннэ Э. К. Пекарскай уонна профессор Ф. Катанов кыһаныыларынан тахсыбыттара. 1902 сыллаахха Казаҥҥа кини сүрүн үлэтэ «Эволюция черной веры у якутов» тахсыбыта[1].
Айымньылара
- Опыт систематичекой программы для собирания сведений о дохристианских верованиях якутов. Казань, 1897.
- Эволюция черной веры у якутов. Казань, 1902.
- Наброски о якутах Якутского округа. Казань, 1911.
- Любовь и брак у якутов
- О якутах и о их домашней обстановке
- Землепользование и земледелие у якутов
Өссө маны көр
- Кротов М. Якутская ссылка 70- 80-х годов. М., 1925.
Быһаарыылар
- ↑ Пестерев, 2001, с. 127
Литэрэтиирэ
- Энциклопедия Якутии. Якутск, 2000.
- Пестерев В. И. История Якутии в лицах. — Якутск: Бичик, 2001. — С. 162—163. — 462 с. — ISBN 5-7696-1606-7
- Виктор Скрипин саайта