Титаник
| Белфаст куораттан тахсар. | |
| Career | 
|
|---|---|
| Бас билэччилэрэ: | White Star Line |
| Тутааччылара: | Harland and Wolff shipyard, Belfast |
| Капитана: | Edward John Smith |
| Тутуута саҕаламмыта: | 31 March 1909 |
| Сүрэхтэммитэ: | Суох |
| Бастакы айана):
1912 сыл муус устар 10 күнэ | |
| Дьылҕата: | 1912 сыл муус устар 14 күнүгэр киэһээ 11:50ҥҥа айсберы кытты охсуспут. |
| Билигин ханна баара: | |
| General characteristics | |
| Толору тоннаһа(weight): | 46,328 GRT |
| Displa: | 52,310 Long Tons |
| Length: | 882 foot 9 inches (269 m) |
| Beam: | 92 foot 6 inches (28 m) |
| Draught: | 34 foot 7 inches (10.5 m) |
| Power: | Able to reach speeds of 26 miles per hour |
| Propulsion (energy): | Two bronze triple-blade side propellers. One bronze quadruple-blade central propeller. |
| Түргэнэ: | 23 knots (26.5 mph; 42.6 km/h) |
| Пассажирдарын ахсаана: | Барыта 2,228
|
Титаник Англия пассажирдары таһар хараабыла. Белфаст куоракка Харланд энд Уолф хампанньа Уайт Стар Лайн хампаанньаҕа туппута.
Айанныан иннинэ дьоннор сатаан тимирбэт хараабыл диэн толкуйдуур этилэр.[1]
Тимириитэ
1912 сыл муус устар 14 күнүгэр киэһэ 11:40ҥҥа Титаник бастакы айанын ортортугар Атлантическай океаҥҥа айсберы кытта охсуспута. Айсберг хараабыл түгэҕин алдьаппыта, ол иһин Титаник икки чаас сүүрбэ мүнүүтэнэн тимирбитэ.
Тимирэн иһэн икки аҥы хайдыбыта. 1500 киһи өлбүтэ, 705 киһи тыыннаах хаалбыта.[2] Сэрии буолбатах бириэмэтигэр тимирбит хараабыллартан биир улахан тимирии буолбут.
Тоҕо бачча элбэх киһи өлбүт диир буоллахха спасательнай шлюпкалар аҕыйах эбит. Бастаан шлюпкаларга оҕолору уонна дьахталлары олордубуттар, уонна бастакы класс пассажирдарын.
Атын биричиинэтэ диэн хараабыл радиота арахсыллан сылдбар эбиттэр, ол иһин ол миэстэ аттыгар баар атын хараабыллар тимирии туһунан истибэтэхтэр.[3]
Дьайыыта
"Титаник" тимириитэ араас хараабыл быраабылаларын уларыппыт. Оннук хайаан да барыларыгар тиийэр шлюпкаҕа миэстэ баар буолулуохтаах, уонна хайаан да хараабылларга радио аттытыгар киһи наар баар буолуохтаах.
Булуу
Титаник тимирбит корпуһа 1985 сыллахха балаҕан ыйын 1 күнүгэр франко-американскай хамаанда булбут. Ол хамаанданы Роберт Баллард уонна Жан-Луи Мишель дьаһайбыттар.
Культураҕа дьайыыта
Титаник тимириитин туһунан устуройа араас киинэлэргэ кубулуйбут. Ордук биллэр киинэтэ - Кейт Уинслет уонна Леонардо ДиКаприо оруоллардаах 1997 сыллаах 11 Оскары ылбыт Джеймс Камерон уһулбут "Титаник" киинэтэ буолар.
References
