Моҥуоллар
| Моҥуоллар | |
|---|---|
| Аныгы бэйэлэрин ааттыылара | моңолдор |
| Расселение |
 Кыргыстаан |
| Итэҕэл | ислаам |
| Входит в | кыргыыстар |
| Уруулуу омуктар | чэрик, нойгут |
| Происхождение | монгуол уустара |
Моҥуоллар (уҥа кынаттарыгар баар улахан уус түмсүүтэ.
Уран (кыргыһыы ыҥырыыта) — Самансур!
Этимология
Кыргыыс тылынан уус аата — моңолдор (МФА: moŋol’dor) — түүр тылларыгар «моҥуоллар» диэн өйдөбүлгэ тэҥнэһэр (moğol-lar/dar). Үксүн моголдор (IPA: moʁol’dor) диэн барыл туттуллар.
Моҥуоллар диэн Моҥуолистаан судаарыстыбатыгар баһылык кылааһа буолан сылдьыбыт сүрүннээн монгуол төрүттээх көһө сылдьар уустартан турар түүр тыллаах дьон[1][2].
Төрүтэ
Моҥуоллар төрүттэрэ Моҥуолистаан судаарыстыбатын кытта ситимнээх. XVI үйэҕэ суруллубут Маджму ат-Таварих диэн Сейф ад-Дина Аксикенди суруйуутугар XIV үйэ бүтүүтүгэр Анга-төрө диэн Моҥуол улууһун баһылыгын өбүгэлэрин уонна удьуордарын сиһилии генеалогията баар. Кини удьуордарын ааттара өбүгэлэр ааттарыгар уонна кинилэр генеалогическай үгэстэригэр суруллубут Моҥуоллар арахсыыларын ааттарыгар сөп түбэһэр.
Зафар-нама этэринэн, Анка-төрө Туглук-Тимур-хаан байыаннай салайааччыларыттан биирдэстэрэ Хаджи-Бэк ирканут сиэнэ этэКаратал өрүс хочотугар баараХизр-Ходжа-хан кылына этэ.
Быһаарыылар
- ↑ Бартольд В. Двенадцать лекций по истории турецких народов Средней Азии(нууч.). Тургутулунна 10 Алтынньы 2012. Төрүт сириттэн архыыптанна 10 Алтынньы 2012.
- ↑ Караев О. К. Чагатайский улус. Государство Хайду. Могулистан. Образование кыргызского народа.. — Бишкек: Кыргызстан, 1995. — С. 123. — 160 с.
- ↑ Возможно от монг. эрхэ — «право, большой палец». Эрхэнууд — «обладающий правами, первый среди равных».
- ↑ Йазди Шараф ад-Дин Али Зафар-наме. — Ташкент: Sanat, 2008. — С. 124. — 486 с.