Геология
Геология (был.-гириэк. γῆ — «Сир» уонна λόγος — «үөрэх» диэн тыллартан) — Сир туругун, тутулун уонна сайдыытын үөрэтэр үөрэх.
Геология салаалара
Геология сайдан истэҕин аайы тус-туспа хайысхалара дириҥээн бэйэлэрэ туспа билим салаалара буолбуттара.
Манна геология салаалара көстөллөр:
- Хостонор баайдар геологиялара хостонор баайдар көрүҥнэрин, кинилэри көрдөөһүн ньымаларын үөрэтэр салаа.
- Гидрогеология — сир аннынааҕы ууну үөрэтэр салаа.
- Инженернай геология — сир уонна араас тутуулар бэйэ-бэйэлэригэр сыһыаннарын үөрэтэр үөрэх.
- Геохимия — Сир химическэй тутулун үөрэтэр салаа.
- Геофизика — Сир физическэй туругун үөрэтэр, араас чинчийэр ньымалардаах: гравиразведка, сейсморазведка, магниторазведка, электроразведка уо.д.а.
- Күн систиэмэтин геология маннык салаалара үөрэтэллэр: космохимия, космология, космическая геология уонна планетология.
- геокриология үөрэтэр.
- Петрография — маагматтан үөскээбит боруодалары ойуулуур салаа.
- Петрология — маагматтан тахсар буоруодалар хайдах үөскүүллэрин үөрэтэр салаа.
- Геобаротермометрия — минерааллар уонна хайа боруодалара үөскээбит батааһынын уонна температууратын үөрэтэр салаа.
- Структурнай геология — Сир хаҕын хамсааһынын үөрэтэр салаа.
- Микроструктурнай геология — минерааллар уонна агрегааттар туораахтарын таһымыгар уларыйыылары үөрэтэр салаа.
- Геодинамика — Сир эволюциятын үөрэтэр салаа. Сир киинигэр, маантиятыгар уонна хаҕыгар барар процестары үөрэтэр.
- Тектоника — Сир хаҕын хамсааһынын үөрэтэр.
- Историческай геология — Сир историятын үөрэтэр.
- Палеонтология былыр олоро сылдьыбыт харамайдары үөрэтэр.
- Стратиграфия — хайа боруодаларын саастарын үөрэтэр билим салаата.