Тринитротолуол

УРУБИИКИ диэн сиртэн ылыллыбыт

Эстэр һэктэр уонна эстэр оҥоһуктар хайдах бэйэ оҥоһоллорун туһунан билии бобуллар

Тринитротолуол (атын ааттара: тротил, тол, ТНТ, 2,4,6-тринитрометилбензол) - саамай киэҥник туттуллар бризантнай үнтү тэбэр вещество. Саһархай кристаал көрүҥнээх, ууллар температурата 80,35 °C (оргуйар уугаа ууллар). Промышленоска туттуллар көрүҥнэргэ - гранулалаах, уулларыллан баран кутуллубут эбэтэр пресстаммыт.

Атын үнтү тэбэр эттиктэргэ холоотоххо, тротил ордуктардаах: уулларан баран ханнык баҕар халыыпка кутуохха син, эстибэккэ умайар, өр харайыытыттан буорту буолбат. Детонатора суох эстибэт.

Тротилы Юлиус Вильбрандт диэн ниэмэс фиизига арыйбыта.

Оҥоһуллуута

Оҥоһуллуутугар хас да кэрдиис баар:

Бастакы кэрдииһэ: толуолу нитруйдуллар, азотнай уонна сернай кислотааларынан. Сернай кислота ууну оморор.

2C6H5CH3 + 3HNO3 → C6H4CH3NO2 + C6H3CH3(NO2)2 +3H2O

Иккис кэрдииһэ: Онтон моно- уонна динитротолуол эмиэ нитруйданар, азотнай кислота уонна олеум булкааһыгар. Олеум ууну оморор:

C6H4CH3NO2 + C6H3CH3(NO2)2 + 3HNO3 → C6H2CH3(NO2)3 +3H2O

Уонна бүтэһигэр, хаалбыт кислотаалары натрий гидрокарбонаатынан (аска туттуллар суода) суох гыналлар:

NaHCO3+HNO3 → NaNO3 + H2O + CO2
2NaHCO3+H2SO4 → Na2SO4 + H2O + CO2

Свойствалара

  • Чиҥэ: 1654 кг/м³
  • Ууллар температурата 80,35 °C
  • Оргуйар температурата 295 °C
  • Эстэр итиитэ 4,23 МДж/кг
  • Детонациятын түргэнэ — 6700–7000 м/с (плотность: 1,6 г/см³).
  • Бризантноһа Гесс боруобалааһынан — 16 мм
  • Бризантноһа Каста боруобалааһынан — 3,9 мм
  • Фугасноһа 285 мл